Անընդմեջ պայքար իշխանության, փառքի ու հարստության համար

Անխտիր բոլոր ժամանակներում աշխարհը և նույնիսկ նրա ամենահետին աննշան անկյունները կառավարվել են լավ կյանքի համար մղվող մրցակցային պայքարի միջոցով:

Եվ այդ պայքարի նպատակը եղել է ապրելու և կյանքը շարունակելու համար անհրաժեշտ բարիքներին առավելագույնս տիրանալը, որն էլ ուղեկցվել է տարբեր մասշտաբի հակառակորդների մեկը մյուսին հաղթելով ու ոչնչացնելով:

Նման պայքարում հաջողության հասնելու համար միշտ էլ պետք եղել ունենալ հզորություն և այդ հզորության տևական գործունեությունն ապահովող ռեսուրս:

Եվ հենց դրա համար էլ մրցակցային պայքարի հիմնական նպատակը եղել է հակառակորդի հզորությունը բոլոր հնարավոր միջոցներով նվազեցնելը և նրա ռեսուրսները խլելը:

Մրցակցային պայքարի բուն էությունը բնութագրող այս վարքը ինվարիանտ է հակամարտ կողմերի հզորությունների ու ժամանակի նկատմամբ և ուժի մեջ է առ այսօր և այդպիսին կլինի նաև ապագայում:

Այդ պայքարի բուն էությունը, նույնը լինելով մարդկության պատմության ամբողջ ընթացքում, բայց նաև, կյանքի առաջընթացի պատճառով, դրա իրականացումը պահանջել է տարբեր մոտեցումներ ու տեխնոլոգիաներ:

Եվ այդ ամենն ուղեկցվել է երկրագնդի վրա մարդկանց թվի աճով ու որպես այդ աճի անմիջական հետևանք, նրանց տարածումով ամբողջ աշխարհով մեկ, ներառյալ կյանքի համար ոչ նպաստավոր վայրերը:

Բայց այդ ամենը ուղեկցվել է նաև մարդկության քաղաքակրթական մակարդակի աճով, և այս ուղղությամբ զարգացման ամեն մի նոր փուլ նոր պայմաններում իր հետ բերել է մրցակցային պայքարի համար անհրաժեշտ նոր գաղափարներ ու տեխնոլոգիաներ՝ նոր զինատեսակների, նոր գործիքների ու նոր հասարակական հարաբերությունների տեսքով:

Եվ, որ ամենակարևորն է, այդ ամենը ուղեկցվել է նաև մարդկանց միջև իշխանության, հարստության ու փառքի համար անընդմեջ պայքարով՝ հասարակության մեջ հնարավորինս ազդեցիկ ու դոմինանտ դիրք ունենալու համար:

Նման միցակցային պայքարը եղել է ոչ միայն մարդ անհատ մակարդակով, այլև այն բարձրացել է հասարակական մակարդակի՝ իշխանության, վերջինիս համարժեք հարստության և կրոնական իշխանության միջև պայքարի տեսքով:

Այս իշխանական եռյակի գործունեության միակ նպատակը հասարակության էֆեկտիվ կառավարումն է եղել և կա մինչև հիմա ու կարող է դիտվել որպես իշխանության բաժանման ունիվերսալ ձև, սկսած իր սկզբնական սաղմնային ձևից մինչև այսօրվա կատարելագործված ու մութ ձևերը:

Այս եռյակի կողմից մարդկանց ու հասարակությունների կառավարումը մարդկության զարգացման տարբեր էտապներում ունեցել է նոր գաղափարախոսությունների ու դրանց իրականացման համար նոր տեխնոլոգիաների կարիք:

Եվ այս լույսի ներքո դեմոկրատիա կամ ժողովրդավարություն կոչեցյալը զարգացած կապիտալիզմի պայմաններում նշված եռյակի կողմից մարդկանց ու հասարակություններին կառավարելու նոր տեխնոլոգիա է պարզապես, ոչ ավելին՝ իր լիբերալ անկայուն տարբերակով ու տարբեր երկրներում իր իմիտացիայով:

Այն առասպելը, որ դեմոկրատիա կոչեցյալը ուրիշներից տարբերվող հոգեբանության ծնունդ է, որևէ լուրջ հիմնավորում չունի, և որի սնանկության մեջ համոզվելու համար կարելի է բերել խաչակիրների վարքը արևելքում, որտեղ նրանք իրենց վայրագությամբ ու նենգությամբ թուրքերից և մյուսներից ոչնչով չէին տարբերվում:

Պավել Բարսեղյան

Մեկնաբանություններ